Na een lange aanloop zijn we er! In 2022 kregen prof. dr Yra van Dijk, vakdidacticus en docent Nederlands Marie-Jose Klaver en ik een subsidie van de MdNL toegekend om een lessenreeks en animatie over De historie van mejuffrouw Sara Burgerhart te maken. Er waren al enkele lesuitwerkingen in omloop, maar wij waren ontevreden over de opzet hiervan. Leerlingen kregen slechts een of enkele brieven te lezen en moesten het doen met een plotsamenvatting die de roman in onze ogen geen recht deed. We schreven een artikel over de brave en gestolde receptie van de Sara Burgerhart voor Neerlandistiek.nl. Onze eigen lessenreeks probeert leerlingen diepgaander en inhoudelijker bij de tekst te betrekken.
Lessenreeks
In de lessenreeks staat De historie van mejuffrouw Sara Burgerhart van Betje Wolff en Aagje Deken centraal, die we lezen als coming of ageroman waarin seksueel misbruik, zwijgen, opgroeien en huwelijksdwang een belangrijke rol spelen. We vergelijken Sara Burgerhart met andere literaire teksten uit verschillende periodes waarin deze thema’s aan bod komen, waarbij we focussen op teksten met een meisje als hoofdpersoon, waarbij zowel historische teksten (Mariken van Nieumeghen) als hedendaagse teksten (Drift) aan bod komen. De centrale vragen die we in de lessen stellen zijn: wat betekent het om op te groeien als meisje in de achttiende eeuw? Welke ruimte krijgen meisjes in teksten uit andere periodes, en in hoeverre is de thematiek van Sara Burgerhart nog steeds relevant voor jongeren van nu?
Gebruik in de les
De lessenreeks is zo opgezet dat je als docent twee routes kunt kiezen: klassikaal de hele roman lezen (aan de hand van een wekelijks leesdoel) of een selectie aan brieven lezen. In beide gevallen werkt het het prettigst als iedere leerling een eigen exemplaar van de roman heeft. Uitgeverij Kleine Uil biedt 40% korting op klassensets van de hertaling.
Toen we de lessenreeks op 14 oktober op het Levende Talen Congres presenteerden bleek de roman bij veel docenten nog steeds zeer geliefd te zijn. We hopen dat de nieuwe hertaling van Tonnus Oosterhof en onze lessenreeks erin slagen een nieuwe generatie lezers te enthousiasmeren voor Nederlands eerste youngadultroman en ze inhoudelijk te betrekken bij de vragen die de roman oproept over opgroeien als meisje in de achttiende eeuw.
Animatie
Gerda en Bart Lenstra maakten de animatie en Allard Amelink verzorgde geluid en voice-over. Met dank aan de MdNL voor hun financiële steun aan dit project. We werkten samen met De Taalunie, de KB, Literatuurgeschiedenis.org en Fixdit.
De lessenreeks is gratis te downloaden op Literatuurgeschiedenis.org en kan direct in de klas ingezet worden.
